Burgemeesters met een betaaldvoetbalorganisatie (BVO) in hun gemeente willen dat de clubs voortaan voor elke wedstrijd een vergunning aanvragen. Dit staat in een nieuw landelijk handelingskader met handvatten om ordeverstoringen te voorkomen en in te grijpen als het toch misgaat.

Volgens Paul Depla, burgemeester van Breda en een van de opstellers van het handelingskader voor gemeenten, zijn sinds de heropening van de stadions na de pandemie ordeverstoringen rondom voetbalwedstrijden een vaker voorkomend verschijnsel.

‘Deze zorgwekkende ontwikkeling is aanleiding geweest om landelijk tot een aanscherping te komen in onze aanpak. Zowel waar het gaat om te zorgen dat de organisatie rondom wedstrijden goed is, als waar het gaat over het aanpakken van ordeverstoorders.’

Gemeentelijke aanvulling

Het kader is een gemeentelijke aanvulling op het plan Gastvrij en veilig voetbal. Dit is opgesteld door de regiegroep Voetbal en Veiligheid. Hierin zijn gemeenten, het ministerie van Justitie en Veiligheid, de KNVB, betaaldvoetbalclubs, het OM en de politie vertegenwoordigd. 

Het handelingskader moet in de eerste plaats dus helpen ordeverstoringen te voorkomen. Waar het toch misgaat, moet duidelijk en voorspelbaar zijn welke maatregelen er genomen kunnen worden. In het document staat ook hoe gemeenten gezamenlijke maatregelen kunnen nemen, gericht op groepen die de problemen veroorzaken.

Het handelingskader is volgens Depla bedoeld om als burgemeesters zoveel mogelijk één lijn te trekken zodat hun handelen herkenbaarder en voorspelbaarder wordt. ‘We geven in het handelingskader concrete normen en eisen aan die we kunnen stellen aan de clubs. En daarnaast, in aanvulling op de persoonsgerichte aanpak, een werkwijze om te komen tot een groepsaanpak na grootschalige ordeverstoringen. Niet omdat we dit graag willen, maar wel om voetbal een sport te laten zijn waarin iedereen met plezier en veilig naar het stadion kan gaan.’

Het gemeentelijke handelingskader is richtinggevend en brengt niet meer of andere bevoegdheden en instrumenten, benadrukken de opstellers. De afweging om maatregelen te nemen blijft altijd lokaal.

Vergunningplicht

Hoewel het op de eerste plaats aan de KNVB en de clubs zelf is om te zorgen voor veiligheid tijdens wedstrijden ‘blijkt veiligheid in de afweging van belangen aan het kortste eind te trekken,’ zo meldt de gemeente Breda. Het gevolg is dat er in de praktijk soms onvoldoende maatregelen worden genomen. Daarom willen de burgemeesters ook een vergunningplicht voor wedstrijden, per wedstrijd, per seizoenhelft of per seizoen. Het is aan gemeenten zelf om te bepalen waar voorkeur voor is.

’Burgemeesters zijn belast met het toezicht op de naleving van de voorwaarden waaronder een wedstrijd mag plaatsvinden. Met het handelingskader willen de burgemeesters dit toezicht aanscherpen door in alle voetbalgemeenten tot een vergunningplicht voor wedstrijden te komen en richting te geven aan de eisen die daarbij worden gesteld.’

Dwangsom of spelen zonder supporters

In zo’n vergunning moet bijvoorbeeld staan wat het risicoprofiel is van de wedstrijd en hoe de veiligheid is geregeld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoe het fouilleren en schouw in het stadion zijn georganiseerd, hoe de kaartverkoop in zijn werk gaat en wat de huisregels en het handhavingsbeleid inhoudt. En ook aan wat er gebeurt als er ontruimd moet worden en hoe er met supporters wordt omgegaan. Een club die zich niet aan de afspraken houdt, loopt het risico op bepaalde straffen, zoals een waarschuwing, dwangsom of spelen zonder publiek. 

Randvoorwaarde eenduidig optreden

De gemeente Eindhoven, een van de BVO-gemeenten, heeft laten weten achter de aanpak te staan. Het voorziet in duidelijke richtlijnen hoe gemeenten (bestuursrechtelijke) maatregelen kunnen inzetten. ‘Daarmee draagt het bij aan voorspelbaarheid van het treffen van maatregelen tegen clubs en supporters(groepen). Dit is een belangrijke randvoorwaarde om landelijk zoveel mogelijk eenduidig op te treden tegen overtredingen van clubs en supporters,’ aldus burgemeester Jeroen Dijsselbloem.